Yazar: Erdem Uygan

  • Âyet ve Rivâyetlerin Reddettiği Bir İddia: “Salât”tan Bihaber Ahfâd-ı Peygamber! / Dr. Fatih Orum

    Âyet ve Rivâyetlerin Reddettiği Bir İddia: “Salât”tan Bihaber Ahfâd-ı Peygamber! / Dr. Fatih Orum

    Giriş Geleneksel Kitap-Sünnet ilişkisine göre, Sünnet bazen Kitab’ın bildirdiklerini onaylar (teyid), bazen onun hükümlerini açıklar (tebyin), bazen de Kitap’ta bulunmayan birtakım helal ve haramlar koyar (teşri). Sünnetin Kitab’ı beyanı ise bazen Kitab’ın genel ifadelerini daraltma (tahsis) bazen mutlak hükümlerini sınırlama (takyid) bazen de Kitab’ın bir takım hükümlerini ortadan kaldırma (nesh) şeklinde gerçekleşir. Sünneti Kitap karşısında…

  • Mekke’nin Siyasi Yapısının Rasûlullah’ın Tebliğ Faaliyetine Etkisi / Dr. Fatih Orum

    Mekke’nin Siyasi Yapısının Rasûlullah’ın Tebliğ Faaliyetine Etkisi / Dr. Fatih Orum

    Kur’ân’ın iniş sürecinin daha iyi anlaşılabilmesi için, Mekke ve Medine başta olmak üzere, bölgedeki dînî yapılanmanın tam olarak ortaya konulması nasıl önemliyse; bölgedeki siyasi yapının da doğru bir şekilde ortaya konması o kadar önemlidir. Bu önem sebebiyle Rasûlullah’ın Mekke ve Medine’deki tebliğ faaliyetinin seyrinin ve bu faaliyete karşı gösterilen olumlu ya da olumsuz tepkilerin anlaşılmasında…

  • Bir Beşerî Teşrî Faaliyeti: Oruç Keffâreti / Dr. Fatih Orum

    Bir Beşerî Teşrî Faaliyeti: Oruç Keffâreti / Dr. Fatih Orum

    Amaç imtihan olduğu için,[1] insan, isterse sınırları aşabilecek güçte yaratılmıştır. Hüküm bildiren pek çok âyetin sonunda, insandan sınırları aşmamasının istenmesi[2] bunu gösterir. Gerçekten de insan bu konuda o kadar cüretkârdır ki, Kur’ân’ın ifadesiyle, Allah’a din öğretmeye dahi kalkar. O şöyle buyurur: “De ki; Allah’a dininizi siz mi öğreteceksiniz? O, göklerde ve yerde her ne varsa…

  • Kur’an’ı Anlamada Usûlün Önemi / Dr. Fatih Orum

    Kur’an’ı Anlamada Usûlün Önemi / Dr. Fatih Orum

    Yüce Allah her şeye bir ölçü koymuştur. O, şöyle buyurur: “Şüphesiz Allah her şey için bir ölçü koymuştur.” (Talâk 65/3) Şu âyet de Allah’ın katında, her şeyin bir ölçüye göre olduğunu gösterir: “Onun katında her şey bir ölçüye göredir.” (Ra’d 13/8) O’nun varlıkları yaratması da hep bir ölçüye göredir. İlgili âyet şöyledir: “Biz, her şeyi…

  • Meyl Kelimesi Örneğinde Kur’an’ın Kendi Kavramlarını Anlamlandırması

    Meyl Kelimesi Örneğinde Kur’an’ın Kendi Kavramlarını Anlamlandırması

    Türkçe’de de kullandığımız meyletme ifadesinin aslı Arapça الميل (meyl) kelimesidir ve Kur’an’da üç ayette karşımıza çıkmaktadır. م ي ل kök harflerinden oluşan kelimenin mâzî fiil hali مال şeklindedir. Arapça sözlükler kelimeye ortadan ayrılıp iki yandan birine doğru sapma anlamını vermektedirler (1). ملت إلى فلان ifadesinin “filan kişiye yardım ettim, destek verdim” anlamına geldiği, sözlüklerin ifadeleri…

  • س – ر – ق  Se – Ra – Qa

    س – ر – ق Se – Ra – Qa

    سَرَقَ – يَسْرِقُ – سَرِقَة  Hırsızlık yapmak, çalmak anlamındaki kelimeye sözlüklerde “kişinin alma hakkına sahip olmadığı bir şeyi gizlice alması, çalması” anlamı verilir.  Kur’an’da 7 ayette 9 kez geçer. Hırsız anlamındaki ism-i fâili سارق şeklinde olan kelimeyi Kur’an adi hırsızlıktan ayırarak belli şartları taşıyan nitelikli hırsızlık olarak tanımlamaktadır: فَلَمَّا جَهَّزَهُمْ بِجَهَازِهِمْ جَعَلَ السِّقَايَةَ فِي رَحْلِ…

  • ق – ط – ع   Qa – Ta – A

    ق – ط – ع Qa – Ta – A

    قَطَعَ – يَقْطَعُ – قَطْع İster cisim, ister tasavvur olsun bir şeyi aralarında bir aralık ya da yarık oluşacak şekilde ayırmak, kesmek, bir cismin bazı parçalarını diğerlerinden ayırarak bölmek anlamına gelir. Kur’an’da bu kökten kelimeler 36 kez kullanılmıştır. Bu kullanımların 7 tanesi dışındakiler çeşitli bâblarda fiildir. Sülâsî Mücerred Bâbı قَطَعَ  Kur’an’da fiilin bu bâbdaki kullanımlarından…

  • د ب ر De – Be – Ra

    د ب ر De – Be – Ra

    دبَرَ – يَدبُر – دَبْرًا – دُبُورًا دبر debera fiili “bir şeyin arkasından, peşinden gitmek” anlamındadır, bu yüzden Süreyyâ yıldızını takip eden yıldıza الدبران Deberân denilmiştir. دبر الشي bir şeyin arkası anlamına gelir. Kur’ân’da bu kökten türemiş kelimeler 44 kez kullanılmaktadır.  دُُبُر kelimesinin önün zıttı olarak “arka” anlamında kullanımı Kur’an’dan tespit edilebilir: … إِنْ كَانَ…

  • Kur’an’a Göre Savaşmayı Gerektiren Durumlar

    Kur’an’a Göre Savaşmayı Gerektiren Durumlar

    Rabbimiz dünya hayatında bizleri ağır bir imtihandan geçireceğini bildirmektedir: وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِنَ الْأَمْوَالِ وَالْأَنْفُسِ وَالثَّمَرَاتِ ۗ وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ Mallarınızdan, canlarınızdan ve ürünlerinizden eksilterek, sizi biraz korku ve biraz açlıkla yıpratıcı bir imtihandan geçireceğiz, bundan kaçış olmaz. Sen sabırlı davrananlara müjde ver. (Bakara 2/155) Can, mal ve korku ile sınanacağımız bu imtihandan…

  • Sorgulanmamış “Sorgulama”

    Sorgulanmamış “Sorgulama”

    Günümüzde Sorgulama Anlayışı Sorgulama kelimesi “bir konuyu sorular sorup cevaplar vererek araştırma” şeklinde tarif edilebilir. Bu durumda gerçeğin tespit edilmesi için yapılması gereken en önemli şeylerden biri, belki de ilkidir. Ancak doğru cevapların alınabilmesi için doğru soruların sorulabilmesi, bu soruların doğru cevaplarına ulaştıracak doğru çalışmaların yapılması gerekir. İnançla ilgili konularda sorgulama kelimesi teslimiyetin zıttı olarak…